Karabağ’da anlaşma var mı?

Sevil Nuriyeva - Star

Rusya; Azerbaycan ile Ermenistan arasında çıkacak olası bir savaşı istemiyor. Ermenistan’ın, zaman zaman “savaÅŸacak” görüntüsüyle, provokatif beyanlarını tetiklemesine raÄŸmen Rusya’nın komutasında Ermenistan - Azerbaycan CumhurbaÅŸkanlarının Saint Petersburg görüşmeleri, esasında Rusya açısından önemliydi. Azerbaycan’ın geçtiÄŸimiz aylarda, iÅŸgaldeki topraklarının geriye alma ve halktaki savaÅŸma azminden pek rahatsız oldu. Ä°lginç taraf bu, “savaÅŸma ruhu” ABD’yi de rahatsız etti. Rusya bu sorunun, baÅŸkalarının kontrolünde dizayn edilmesini istemiyor.

Bu günlerde medyada neredeyse Rusya; Azerbaycan topraklarının geri verilmesini temin edecek kahraman olarak sunuldu. Bu son anlaÅŸma hikâyesi ise tamamen Rusya’nın, durumu kontrole alma ve meselenin hallinde “Rusya faktörünün vazgeçilmez” olduÄŸunu gösteren tablodan baÅŸka bir ÅŸey deÄŸildir.

Azerbaycan CumhurbaÅŸkanlığı Ä°daresi BaÅŸkan Yardımcısı ve Dış Ä°liÅŸkiler BaÅŸdanışmanı Nevruz Mehmedov’un “liderler anlaÅŸtı, aÅŸama aÅŸama 5 reyon (ÅŸehir), daha sonra 2 reyon, ardından da DaÄŸlık KarabaÄŸ’ın statüsü konusunda mutabakat oluÅŸtu” beyanına, Rus DışiÅŸleri Bakanlığı sözcüsü Mariya Zaharova’nın, adeta Mehmedov’u azarlarcasına yalanlama tarzı, anlaÅŸma denilen durumun ÅŸaibeli içeriÄŸini göstermektedir. Rusya, kendi kontrolünde sonuç arzulamakta. Bahsedilen 7 reyon (ÅŸehir), zaten Yukarı KarabaÄŸ bölgesi reyonları deÄŸildir. Yukarı KarabaÄŸ vilayet olarak da, Sovyetler döneminden Azerbaycan’a miras bırakılan mayınlı siyasi bölgedir. Ve görünen o ki, Yukarı KarabaÄŸ’ı; Hıristiyan kulübü, Azerbaycan’dan koparmak istemektedir. Rusya burada tek başına aktör deÄŸildir. Bu süreç içerisinde bile KarabaÄŸ üzerinde, Rusya ile ABD oynamaktadır. Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan üzerindeki etkisini, bu sorun üzerinden zinde tutmakta. Azerbaycan’ın Batı’yla entegrasyonunu, bu koz üzerinden köşeye sıkıştırmakta. Ermenistan’ın ise kendine mahkûm durumda varlığını sürdürmesinden yana. Bu sorunun adil çözümü, Azerbaycan ve Türkiye hariç kimsenin iÅŸine yaramamakta.

Rusya bu toplantıyla, savaÅŸ ortamını yatıştırma isteÄŸini gösterdi. SavaÅŸ çıkarsa Rusya taraf olmak durumunda. Bir ÅŸekilde taraf olmazsa, baÅŸka taraflarla süreci takip edeceÄŸi anlamına gelir. Ve fiilen Kafkasya’ya, Rusya hariç baÅŸka aktörlerin girmesine kapı açar. Rusya için bu “kabul edilebilir” deÄŸildir. Rusya, KarabaÄŸ’a ordu götürerek süreci uzun yıllar kontrol etmek istemekte. Ermenistan’ın göstermelik savaÅŸ provokasyonları da bu isteÄŸin parçasıydı. Saint Petersburg görüşmesi de Rusya’nın taraflara bir nevi “bensiz ne savaÅŸabilir, ne de barışabilirsiniz” mesajıydı.